Kalkmarknad 2025 – landsoversikt landbrukskalk

Kalkstatistikk for 2023

Mattilsynet har forvaltningsmynde med omsyn til gjødsel, kalkingsmiddel og liknande driftsmiddel til landbruket, i samsvar med forskrift 2003-07-04-1063, ofte kalla mineralforskrifta, og med heimel i matlova.

Sidan 2007 har Mattilsynet innhenta og publisert statistikk kvart 2.-3. år, og for 2023 var statistikken klar i august 2024.

Det vart rapportert inn omsetnad for 36 produkt fordelt på 18 verksemder. I 2023 vart det omsett 270.851 tonn bergverkskalk til landbruket. Det var ein auke på 10 % samanlikna med 2020. Det har vore ein jamn auke sidan 2014, då med berre 159.986 tonn. For skjelsand/korallsand har det ikkje vore statistikkført tonnasje sidan 2007, men vi reknar med, etter kontakt med reiarlaga, at denne marine kalken utgjer 30. - 40.000 tonn per år i tillegg.

Varetypane med størst omsetnad var grovkalk, grovdolomitt og varegruppa annan kalk (kalk som ikkje definert i Vedlegg 8 i mineralforskrifta). Annan kalk har gjerne vore flytande kalkmjøl (som Biokalk), krittkalk, importert britisk kvartbrent dolomitt inntil for eit par år sidan, blandingsvarer av ulike karakterar, og silisiumkalk frå produksjonen av solcellesilisium.

Statistikken er basert på innrapportering frå verksemdene som omset produkta i Noreg. Statistikken omfattar ikkje produkt som vert omsett for bruk i park, grøntanlegg eller privathagar. Den sektoren tar rimelegvis hand om ytterlegare 3.000 tonn.

Kalkomsetnad fordelt på regionar i 2023

Den største bruken av landbrukskalk finn vi på Austlandet, spesielt rundt Oslofjorden, men også i Innlandet, alt med intensive planteproduksjonar, krevjande åkerbruk, men også ei monaleg tyngd av ulike husdyrproduksjonar. Over halvparten av bergverkskalken vart nytta der, 143.365 tonn. I hovudsak er dette kalk framstilt i Noreg, men det kjem også inn litt dansk krittkalk.

Agder er ein del svakare (8.098 tonn), mens Rogaland framviser eit høgt kalkforbruk (38.807 tonn), og i tillegg litt skjelsand i begge fylka, alt prega av intensiverte og optimaliserte produksjonar, i første rekke innan husdyrhald.

Vestland fylke ligg lågt på omsetnad av bergverkskalk (5.906 tonn), men her kjem likevel inn ganske store mengder skjelsand.

Møre og Romsdal og Trøndelag er vidare eit tyngdepunkt i kalkinga, med respektive 19.593 og 48.776 tonn.

Nordland, Troms og Finnmark ligg berre på 6.307 tonn kalk til saman. Det kjem litt korallsand i tillegg, men Nord-Noreg har totalt ei sterk underkalking.

Endringar i kalksortimentet frå 2024 til 2025

Kalksortimentet er forholdsvis stabilt, men nokre endringar har skjedd ved inngangen til det nye året 2025. Eidsberg Bygdeservice har utvida sortimentet med Jordbrukskritt 2,5% Mg, levert av Kongerslev Kalk ved Ålborg, Danmark, der Mg-kjelda er britisk dolomitt.

I 2024 vart Hans Andreas Stumberg på Romerike ein ny kalkaktør i samarbeid med det svenske Mewab, med import av grovkalk frå Rättvik i Dalarna og ein Mg-kalk ved innblanding av dolomitt frå Örebro i Rättvik-kalken.

Franzefoss Minerals har kome inn med ein ny granulert krittkalk, Agri Calciprill OMR, importert frå Omya, produsert hos Vereinigte Kreidewerke på Rügen, Tyskland.

Silisiumkalken frå Grønn Vekst (tidlegare Verdien i avfall) er no ute av marknaden, etter nedlegging av Rec Solar i Vågsbygd, Kristiansand.

Visnes Kalk har modifisert og endra namnsetting på 3 av 4 produkt
– dei Mg-fattige kalktypane.

Det er modifikasjon på nokre parametrar, som for kalkverdi og Mg-innhald for grov kalkdolomitt hos Gausdal Kalk.

Viktig for landbruket er det breie kalkutbodet i marknaden, varierande med kalktypar i regionar.
Det totale tilbodet er framstilt med Landsoversikta i tabell 1.

Tekstforfattar: Rådgivande Agronomar, Karl-Jan Erstad